اشاره

انسان ها همیشه در امنیت، آسایش و آرامش نیستند و گاه حوادث طبیعی و غیرطبیعی، این آرامش را به هم می زند. در این زمان، ندای یاری طلبیِ حادثه دیدگان به گوش می رسد و انسان هایی آموزش دیده، صبور و نیکوکار، فقط برای رضای حضرت حق به کمک آنها می شتابند و دردهاشان را تسکین می بخشند. آری، سخن از تجسّم و نماد امداد و کمک، یعنی «جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران» است؛ نهادی که بدون چشم داشت مادّی، به یاری محرومان می شتابد و از ایشان دلجویی می کند.

به منظور تقدیر از زحمات خستگی ناپذیر این عزیزانِ فداکار، هفته ای در بهمن ماه در نظر گرفته شده است. ما نیز به سهم خود، از زحمات شبانه روزی این بزرگواران سپاسگزاری می کنیم و به همه این مردان روزهای سخت، خسته نباشید می گوییم.

تاریخچه

در قرن نوزدهم میلادی، جنگ خونینی بین ایتالیا و فرانسه از یک سو، و اتریش از سوی دیگر درگرفت. در آن زمان، تاجری سوئیسی به نام «ژان هانری دونان» با سرمایه شخصی خود به مداوای پنج هزار مجروح این نبرد پرداخت و بعدها در سال 1862، در خاطرات خود از این جنگ، پیشنهادهایی انسان دوستانه را مطرح ساخت؛ پیشنهادهایی برای کمک به آسیب دیدگان جنگی، بدون در نظر گرفتن اولویت های سیاسی، عقیدتی و نژادی.

در سال 1863، نخستین کنوانسیون ژنو و کمیته بین المللی صلیب سرخ پایه گذاری شد؛ البته کشور عثمانی، در آن زمان نشان صلیب سرخ را نپذیرفت و به جای آن،هلال احمر را قرار داد که تمام کشورهای اسلامی نیز آن را پذیرفتند. کشور ما ایران هم در سال 1308ش، به عضویت آن جمعیت درآمد.

هلال احمر در ایران

دولت ایران، در چهاردهم آذرماه 1253، معادل پنجم دسامبر1874، قرار داد ژنو و در تاریخ 13 شهریور 1279، قوانین الحاقی را امضا کرد؛ ولی تا 23 سال بعد، هیچ سازمان و ارگانی رسمی در کشور به وجود نیامد. در خرداد ماه 1302 و چند ماه بعد به دنبال وقوع چند زلزله در شرق خراسان، سیرجان و کرمان، برای نخستین بار نیروهای ارتش به عنوان عوامل حکومت و با استفاده از امکانات موجود، به کمک آسیب دیدگان شتافتند و اولین استمداد ملی برای کمک به آسیب دیدگان در سطح کشور انجام گرفت. بدین ترتیب، در سال 1302، جمعیت شیر و خورشید سرخ در کشور تأسیس شد که در سال 1359، به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت.

خدمت داوطلبانه

خدمت داوطلبانه، به عنوان هدف و انگیزه اصلی تشکیل نهضت های بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر مطرح بوده است. این خدمت بدان معناست که این جمعیت ها، به عنوان پُلی میان توانمندان و نیازمندان ایفای نقش نموده، با سازماندهی و برنامه ریزی نیروهای داوطلب، و جمع آوری کمک ها و هدایای نیکوکاران، در زمان نیازِ آسیب دیدگان، به یاری آنها می شتابند.

خدمت داوطلبانه به این دلیل که از طرف انسان های داوطلب، برای التیام رنج و آسیب هم نوعانشان صورت می گیرد، بدون هیچ توقعی انجام گرفته و خیریه می باشد، چرا که همه انسان ها ممکن است در یک موقعیت اضطراری، به کمک و مساعدت دیگران نیاز داشته باشند و آنانی که امروز کمک دهنده هستند، ممکن است فردا گیرنده کمک باشند.

اصول هفتگانه

بر مبنای اساسنامه و مقررات صلیب سرخ و هلال احمر جهانی، این نهاد اجتماعی، باید از دخالت در امور سیاسی، نظامی و تبعیض های قومی و فرقه ای به طور کامل دوری کند. از این رو، در کنفرانس جهانی این تشکیلات در سال 1349، هفت اصل اساسی و مهم به تصویب رسید که هیچ گاه نباید در ارائه خدمات از آن سرپیچی کرد: 1. خدمات بشردوستانه؛ 2. استقلال؛ 3. بی غرضی و عدم تبعیض در ارائه خدمات، بدون توجه به نژاد، رنگ و طبقه؛ 4. خدمت داوطلبانه، خیریّه و بلاعوض؛ 5. بی طرفی؛ 6. وحدت و انحصار در همه جا؛ 7. جهانی بودن این جمعیت و خدمات آن (جهان شمولی).

فعالیت ها

جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی، در بخش های امداد، نجات، خدمات اجتماعی، پرورشی، درمانگاه، فیزیوتراپی و داروخانه با کمترین هزینه درمانی، کمک بسیار شایان توجهی به محرومان و افراد بی بضاعت می نماید. مرکز امداد هلال احمر، با برپایی مانورهای امداد و نجات در هفته کاهش بلایای طبیعی، به نوعی به مردم، آموزش های لازم را برای رویارویی بهتر با حوادث طبیعی ارائه می دهد.

هلال احمر، هیچ تبعیضی را بر پایه ملیت، نژاد، باورهای مذهبی، طبقه یا عقاید سیاسی روا نمی دارد. تلاش آن برای تسکین آلام انسان های رنجور و دردمند است و اولویت اصلی کار خود را در موارد آشفتگی ها و آسیب ها می داند.

هلال احمر و جنگ

در زمان حماسه بی مانند دفاع مقدس، جمعیت هلال احمر، نهایت همت و تلاش خود را در طبق اخلاص نهاده بود و ایثارگران امدادگر، حتی با به خطر انداختن جان خود، داوطلبانه برای انجام وظیفه و خدمت به هم وطنانشان، رهسپار میدان های جنگ می شدند. زدن چادرهای موقتی برای آوارگان، فراهم آوردن مایحتاج روزمره اولیه برای جنگ زدگان و درمان آسیب دیدگان و مجروحان جنگی، از افتخارات جمعیت هلال احمر می باشد.

زلزله

جمعیت هلال احمر برای سرعت بخشی به امداد و یاری رسانی به زلزله دیدگان، انبارهای امدادی مجهّزی در تمام نقاط کشوردارد که امکانات زیست اولیه برای مردم، مثل چادر، مواد غذایی و وسایل گرمازا در آن فراهم شده است. در ضمن برای موارد فروریختن آوار، دستگاه های مجهّزِ ردیاب در نظر گرفته شده اند.

جمعیت هلال احمر، از ارگان هایی است که عملیاتش به پس از بروز حادثه مربوط می شود و مقوله اطلاع رسانی و آگاه کردن مردم نسبت به رویارویی بهتر با حوادث طبیعی، بر عهده سازمان های دیگر است.

تهیه دارو

یکی از اقدامات خیلی مهم و حیاتی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز مراکز بهداشتی، درمانی و آموزشی کشور، با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. البته بودجه محدود جمعیت هلال احمر، تا حدودی تهیه تمام انواع کمیاب و نادرداروها را مشکل کرده است و در نتیجه، گاه مردم نمی توانند تمامی داروهای مورد نیاز خود را از هلال احمر تهیه کنند. با این حال، در مواردی که مشکل بودجه نباشد، داروخانه مرکزی هلال احمر، داروها را تهیه می کند تا حضور دلالان و واسطه های دارو کمتر شود و در نتیجه، این اقدام با امنیت بیشتر و قیمت مناسب تری به دست بیماران و نیازمندان برسد.

خدمتی پرارزش

حضرت امام خمینی رحمه الله در دیدار نماینده خود در جمعیت هلال احمر، و نیز جمعی از کارکنان این نهاد در سراسر کشور، از کار ایشان به نیکی یاد کردند و آن را در عین دشواری، پرارزش خواندند. ایشان در این زمینه می فرماید:«البته این کار [هلال احمر] بسیار ارزنده است؛ با معلولین سرو کار داشتن و با ضعفا سر و کار داشتن و با اشخاصی که در جنگ هستند و در بیمارستان ها هستند سرو کار داشتن، در عین حالی که مشکل است، پرارزش است». ایشان همچنین، عمل کارکنان هلال احمر را در صورت نیّت سالم، همان تقوا و علم دانستند و فرمودند: «[هلال احمر] ایده اش اگر یک ایده انسانی ـ اسلامی باشد، این هم یکی از اموری است که دنبال همان تقواست، دنبال همان علم است».

هلال احمر؛ حفظ خاطره شهد

شهیدان والا مقام انقلاب اسلامی، نمادهایی بی مانند در فعالیت های فرهنگی، هنری و تبلیغی جمهوری اسلامی مان می باشند. اکنون که آن کبوتران خونین بال در میان ما نیستند، بر ماست که خاطره آن راست قامتان همیشه تاریخ را حفظ کنیم و به بهترین شیوه، یاد آنها را در دل ها و خاطره ها زنده بداریم. مقام معظم رهبری، یکی از برنامه های کارکنان جمعیت هلال احمر را، زنده نگهداشتن خاطره شهیدان می دانند ومی فرمایند: «امیدوارم این سازمان های امدادگر مانند هلال احمر و...، خدمات ارزنده خود را نسبت به کسانی که در حقیقت، گل های سرسبد جامعه ما هستند، به بهترین وجه ادامه بدهند و خاطره شهدای گران قدر را در فعالیت های فرهنگی و هنری و تبلیغی حفظ کنند».

هلال احمر و مظلومان فلسطین

در سخنان مقام معظم رهبری راجع به مسئله مظلومان فلسطین، به کمک هر ایرانی نیکوکار به این جامعه ستمدیده تأکید شده است. در این میان، ایشان نقش نهادهای امدادی نظیر هلال احمر را، جمع آوری و سازماندهی کمک های مردمی، و فرستادن آن به فلسطین اشغالی می دانند. معظم له در این باره می فرماید:«در کشور ما، اگر مردم دوست داشته باشند،... می توانند همین هزار تومان ها را در همین مراکز امدادی مثل هلال احمر و...و این مجامع امدادی جمع کنند، یک ثروت مفصلی می شود و می تواند یک کمکی به مردم فلسطین بکند».